Ayçiçeği kara iklim kuşağında ve ılıman iklimin yağışlı bölgelerinde yetiştirilen tek yıllık bir bitkidir. Çok geniş bir adaptasyon alanına sahiptir. Ayçiçeği bitkisinin normal bir gelişme gösterebilmesi ve yeterli verim alınabilmesi için, diğer bitkilerde olduğu gibi, belirli iklim değerlerine gereksinim duymaktadır. Yetiştirildiği çevre koşulları, onun büyüme ve gelişmesi ile verim ve tohum kalitesini farklı şekillerde etkilemektedir. Ayçiçeği tarımında başarılı bir sonuç alabilmek için, çevre koşullarına karşı tepkisini çok iyi bilmek gerekir. Bu takdirde; değişen çevre koşullarına uygun üretim teknikleri uygulanarak yeterli ürün alınabilir.
Ayçiçeği toprak isteği bakımından fazla seçici değildir. Kumlu topraklardan, killi topraklara kadar değişim gösteren farklı yapılardaki topraklarda başarıyla yetişebilmektedir. Özellikle derin, organik maddece zengin alüviyal topraklar, ayçiçeği tarımı için çok uygundur. Fazla verimli olmayan topraklarda dahi, çok iyi gelişme gösterebilmektedir. Taşlı, kumlu ve yüzlek toprakları sevmez. Fazla asitli topraklarda normal gelişme gösteremez. Ayçiçeği tarımı yapılacak topraklarda taban suyu yüksek olmamalı ve drenaj sorunu bulunmamalıdır.
Ayçiçeği bitkisi fazla gelişmiş yeşil aksama sahip olduğu için, yetişme süresi boyunca topraktan fazla miktarda besin elementi kaldırmaktadır. Bu nedenle, aynı tarlaya her yıl üst üste ekim yapılması halinde, verim düşmekte, taneler küçülmekte ve hastalık ve zararlılar artmaktadır. Özellikle, ayçiçeği ekimi yapılan alanlarda canavar otu (Orabanch) önemli bir kök paraziti olarak bitkilere zarar vermektedir. Bu zararlının etkili olduğu alanlarda, ekim nöbeti uygulaması mutlak zorunludur.Orabanşa karşı 4 yıllık ekim nöbeti uygulanmalıdır. Ayçiçeği tarımında, bölgelere göre farklı bitkiler ekim nöbeti içerisinde yer alırlar. Ayrıca sulu ve kuru tarım bölgelerine göre de uygulanan ekim nöbeti sistemleri farklı olmaktadır.
Ayçiçeği tarımında toprak işleme ve tohum yatağı hazırlama bölgelere göre farklı olabilmektedir. Ön bitkinin hasadından sonra tarla işlenir. Özellikle, buğday ekim alanlarında, buğday hasadından sonra derin sürüm yapılmalı ve sonbaharda tarla kültüvatörle karıştırılmalıdır. Kışı bu şekilde geçiren toprak, ekim zamanı geldiğinde gübre ve herbisit uygulamasından sonra toprak tekrar gobledisk veya aysan kültüvatörü ile karıştırılmalı ve üzerinden sürgü geçirilmek suretiyle tarla ekime hazır hale getirilmelidir. Ayçiçeği tohumları genellikle nemli toprağa ekilirler. Bu nedenle, kuruya ekip, üzerine yağmurlama kurma fazla yaygın değildir.
Ayçiçeği, büyümesini ve gelişmesini devam ettirebilmek için topraktan belirli miktarlarda bitki besin maddesinin kaldırılmasına ihtiyaç duyar. Kaldırılan besin maddesi miktarı, elde edilen verim değerlerine göre değişmektedir. Bu nedenle ayçiçeği tarımında uygun bir gübreleme için önce toprak analizi yapılmalı ve buna göre belirlenen verim hedeflerine göre gübre önerilerinde bulunulmalıdır.
Azot Gübrelemesi: Ayçiçeğinde verimi sınırlayan en önemli bitki besin maddesi azottur. Azot, bitkilerde ilk gelişmeyi hızlandırmaktadır. Eksikliği halinde, bitkide normal bir gelişme olmamaktadır.
Fosfor Gübrelemesi: Ayçiçeği bitkisinin fosfora olan ihtiyacı fazla olmamakla beraber, belirli bir verime erişmek için fosforlu gübre uygulaması yapılmalıdır. Ayçiçeği tarımında uygulanacak fosfor miktarı toprak analizlerine göre saptanmalıdır. Topraktaki fosfor miktarı esas alınarak, hedeflenen verime göre fosfor uygulaması önerilmelidir.
Potas Gübrelemesi: Potaslı gübreler, ekim öncesi uygulanmalıdır. Potas eksikliğinde, yaprak ayasının kenarında önce sararmalar, daha sonra da kahverengi bir renk oluşur ve kurumalar meydana gelir. Yaprak damar araları da kabarır.
