Bütçe Nedir?
İşletmenin amaçlanan hedefe ulaşması için yapılan, rakamlarla ifade edilmiş, ayrıntılı ve süreli bir plandır. Bütçe, planlama kavramıyla çok yakından ilgilidir. Bütçe için işletme faaliyetlerinin hepsini kapsayan ve para cinsinden ifade edilen bir plandır da diyebiliriz.
Günümüz işletmelerinde başarının sırrı "planlama", "organizasyon" ve "denetim"de saklıdır. Bütçe, planlayıcılar ile uygulayıcılar arasındaki iletişim aracını parasal hale getirir.
İşletme Bütçeleri Neden Gereklidir?
Her bütçe döneminde bütçe hazırlıkları için, içinde bulunduğumuz işletmenin büyüklüğüne göre, belki günler belki haftalarca çaba sarfediyoruz. Peki bütçeyi yapmak neden gerekli neden bu kadar çaba harcıyoruz?
Bütçeleme şirkete değişen şartlara bağlı olarak oluşan geri bildirimlere dayanarak yeniden geleceğini planlama hususunda önemli katkı sağlar.
Gerçekleşebilir oluşu, adil oluşu ve geniş bir katılımla hazırlanması halinde bütçelerin işletme sahipleri ile çalışanlar arasında iletişimi, işletmeye olan bağlılığı ve motivasyonu önemli ölçüde arttıracaktır.
İyi Bir Bütçe Nasıl Yapılır?
İyi bir bütçe, geçmiş verilere dayanır ve bu bilgileri referans olarak kullanır, aynı zamanda ayrıntılı bilgiye dayanan ve beklenen harcama miktarlarını içermesi ve tüm dahili ve harici faktörlerin bilgisini içermesi gerekir.
Bütçeleme işlemi takım çalışması sonucu gerçekleşmelidir. Katılımla yapılan bütçelemede, her departman kendi başarısı için ve şirket hedeflerine göre ihtiyaç ve gereksinimlerini belirler.
Bütçenin Aşamaları:
· Amaçların belirlenmesi
· Amaçlara ulaştıracak tüm varsayımların belirlenmesi
· Seçeneklerin karşılaştırılması
· Seçenekler arasından en uygun olanın belirlenmesi
Bütçelerin yararları ise aşağıdaki gibi sıralanabilir:
· Bütçeleme, geleceği düşünme, öngörme gereğini doğurur.
· İşletmenin amaçlarına uygun hareket planını rakamlarla belirleyen bir yol haritasıdır.
· Detaylı yapılan bir bütçe ile işletmenin kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı mümkün olur.
· Amacınıza giden yolda karşılaşacağınız muhtemel sorunları önceden görmenizi, hazırlıksız yakalanmamanızı sağlar.
· İşletmenin genel çalışma şeklinin bütününü görmeyi sağlayarak aksayan süreçlerin belirlenmesini kolaylaştırır.
· Tahmin ve planlama yeteneklerini güçlendirir.
· Bütçe’nin fiili durumla yapılan karşılaştırmalarla aksayan kısımların fark edilmesi ve düzeltici faaliyetin gerçekleştirilmesi mümkün olur.
· İşletme bölümleri arasında koordinasyon sağlanır.
· Bölüm yöneticilerinin finansal yetenekleri güçlenir.
· Firmanın plan ve amaçlarının, alt kademe yöneticiler ve personel tarafından daha iyi kavranmasını kolaylaştırır.
· Üretim faktörlerinin yani işgücü, hammadde, malzeme, sermaye ve üretim tesislerinin, firma yönetimince en ekonomik şekilde kullanılmasına katkıda bulunur; kaynak kullanımını iyileştirir.
· Bütçeleme, firmanın bir bütün olarak kavranmasını kolaylaştırır.
· Faaliyetlerin etkin bir biçimde denetimine olanak sağlar.
· Bütçelerin hazırlanmasının finansman kurumlarından kredi alınmasını kolaylaştırma; muhasebe servisinin planlama ve kontrol için gerekli bilgileri vermesini hızlandırma; firmanın her bölümünün işlerini yerine getirirken sorumluluklarının belirlenmesine olanak verecek şekilde organize olmasını sağlama gibi yararları da vardır.
