Bir işletmenin başarı düzeyini belirleyen en stratejik öge, insandır. İşletmelerin başarıya ulaşması, insan gücünü verimli ve etkili kullanmaya bağlıdır. İ̇nsanı verimli çalıştırmak ise onu en iyi şekilde motive etmekle mümkündür. Motivasyon, hayatın her alanında karşımıza çıkan çok önemli bir konudur. Özellikle çalışma hayatında başarıyı etkileyen faktörlerden belki de en önemlisidir.
Motivasyon içten mi gelir, dıştan mı?
Dış motivasyon, ödül kazanmak için ya da negatif bir durumdan, cezadan sakınmak için gerçekleşir. İç motivasyon ise kişinin bir davranışı dışarıdan alacağı ödül için değil kendisi için yapmasıdır. Prof Dr Acar Baltaş, iç motivasyona sahip kişilerin yaptıkları “işe duydukları kişisel ilgi, istek ve işin sağladığı kişisel tatmin” olduğunu söylemektedir. Ayrıca iyimser insanların iç motivasyon düzeyinin yüksek, kötümserlerin ise düşük olduğunu söylemektedir.
Yaptığım işi neden yapıyorum?
İnsan, ne iş yapıyor olursa olsun, yaptığı işin bir faydaya hizmet ettiğini bilmek ister. Yapılan bir ankette “Şu anda çalıştığınız işte çalışmaya devam etmenizin sebebi nedir?” sorusu yöneltilen kişilerin en fazla verdiği cevap “anlamlı bir iş yaptığıma inanmak” olmuştur. Anlam tanımını belirlemek için kişinin kendisine sorabileceği soru “yaptığım işi neden yapıyorum?” sorusudur. Bu sorunun cevabı ise sadece para kazanmak olamaz.
Yapılan araştırmalarda yöneticilerin, astlarının anlam arayışını günlük işlerin yoğunluğu arasında göz ardı ettiğini ortaya koymaktadır. Bu durum ekip üyelerinin fikirlerini duymayarak, sorumluluk vermeyi ihmal ederek ya da sorumluluk sahibi olan kişileri takdir etmeyi ihmal ederek oluşmaktadır.
Çalışanların anlam ihtiyacı nasıl desteklenebilir?
Kendinden Daha Büyük Bir Amaca Hizmet Etmek; Çalışanlar olarak hepimiz büyük çarkların dişlileriyiz. Büyük bir amaca hizmet ettiğini bilmek, kişinin yaptığı işi ile gurur duyması, işinden keyif alması ve yaptığı işlerle bir boşluğu doldurduğuna inanması şirketinin başarısındaki rolünü anlamlı hale getirecektir.
Geri Bildirim Mekanizması; Yaptığı işin fark edildiğini düşünen çalışanlar yaptıkları işin bir amacı ve anlamı olduğuna inanıyorlar. Tasdiklenme, pek çok kişinin ihtiyaç duyduğu bir mekanizmadır. Tasdik edilme/geribildirim yöneticiden, iş arkadaşından veya bir müşteriden olabilir.
Gelişimin Desteklenmesi; Eğitim olanakları genç kuşakları şirketlerine bağlayan en önemli faktörlerden birisidir. Y ve Z kuşakları eğitim ve gelişim imkânlarının kendilerine sunulmasını istiyorlar. Günün sonunda “Bugün ne öğrendim?” sorusuna verilecek cevaplar bulabilen kişiler daha anlamlı bir iş yaptıklarına inanıyorlar.
Güçlü Birlik Duygusunun Olması; Henry Ford “bir araya gelmek, bir başlangıçtır. Bir arada bulunmak, bir gelişmedir. Beraber çalışabilmek ise başarıdır.” demişti. İşbirliği yapabilmek ve birbirine yardım ederek hep birlikte yükselmek bir topluluğun parçası olma hissiyatını kuvvetlendiren nitelikler arasındadır.
Sonuç;
Hayatımızın büyük bir kısmını kaplayan iş hayatımızın anlamlı olması hepimiz için çok büyük öneme sahiptir. Kendi iş yaşamımızda anlamlı bir şey yaptığımıza inanma ihtiyacımıza ek olarak, uzun vadede şirket başarısına katkı sağlayacak şekilde başkalarının da anlam arayışlarına destek olmak yaşamın kendisini daha anlamlı hale getirecektir.
Onursal Başkanımız Sn.Selçuk Yaşar’ın kitaplarından “motivasyon” ve “yapılan işin anlamlı olması” ile ilgili bazı alıntılar ...
