Blog

Sakız

Sakız

Allahım o endam o bakışlar o süzüle süzüle yürüyüş sanki dünyaları o yaratmış. Kraliçe mi prenses mi top model mi belli değil. Ama haklı, alçak gönüllü olmaması gerekir. Ben olsam bende olmam.
Esasında bizim kardeşimiz gibi o. Uzak  değil komşumuz  Yunanistan’dan. O kadar yakından ki öyle adapte olmakta da zorlanmadı hani. Bizim kültürümüze, geleneklerimize, havamıza ve suyumuza hemen alıştı sanki yıllardan beri bizimle yaşarmış gibi.

Bir de delikanlımız var, ondan bahsetmeden olmaz. Duruşu, ağırlığı, yakışıklılığı, çapkınlığı  bir beyefendi gibi. Görseniz değme aktörlere taş çıkartır.

Belki tahmin etmişsinizdir dünyanın en sütçü, en çok süt döl verimi ve yavru verimi olan koyun ırklarından biri Sakız koyunundan bahsettim destansı bir biçimde. Belki de İzmirli olmamdan mıdır yoksa küçüklüğümde yetiştiriciliğini yapmış olmamızdan mıdır bilemedim aşığım ben bu koyuna. Evimizde koyun yoğurdu ve peyniri eksik olmazdı o zamanlarda. Mis gibi koyun yoğurdu yağlı, bol kaymaklı, besleyici…

Sakız koyunu ismini Çeşme ilçesinin  15 km karşısında bulunan Chios (Sakız) adasından almıştır. Genellikle İzmir’de yarımada dediğimiz Çeşme, Urla, Karaburun, Seferihisar’da yetiştiriciliği yapılır. Zamanla buradan Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü Aydın, Muğla, Çanakkale gibi şehirlerin kıyı şeritlerinde yetiştiriciliği denenmiş ve olumlu sonuçlar elde edilmişti.

Sakız koyunu naziktir öyle her yerde yaşayamaz. İlgi alaka bol olmalı. Yoksa hemen hasta olur. Soğuğu sevmez, çok gezmez, her bulduğu otu da yemez seçicidir yani. Adaptasyon kabiliyetleri düşüktür. Kalabalığa hiç gelemez anlayacağınız büyük sürü hayvanı değildir. Küçük sürüler halinde yetiştiriciliği yapılırsa daha verimli olur. Önemli bir nokta ise kıyıdan uzaklaştıkça verim özelliklerini kaybetmesidir.

Sakız koyununun morfolojik özellikleri: Vücut iri, dar ve bacaklar uzundur. Baş, bacaklar ve karın altı yapağısızdır. Göz, ağız, burun ucu, kulak ve ayaklarda siyah lekeler vardır. Yapağı örtüsü içinde bazen tek ve bazen küçük kümeler halinde siyah veya kahverengi kıllara rastlanmaktadır. Diz ve dirseklerde siyah nişaneler bulunur. Deri rengi beyazdır ancak küçük lekeler mevcuttur. Baş kısmı yapağısızdır. Dişiler boynuzsuz, erkekler ise spiral büyük boynuzları vardır. Kuyruk yapısı üçgen görünümlü, genellikle ince, yağsız, uzundur. Kuyruk dipte biraz daha yağlıdır. Yağ miktarının artması saf olmadığına işaret sayılabilir. Meme yapısı ise bezel yapıdadır. Bol süt verimine uygun, geniş, sarkık ve meme uçları genellikle iridir. Sağılınca pörsük, içi süt ile dolunca şişkindir. İkiden fazla meme başı bulunur. Tırnak üzerinde siyah nişaneler vardır. 

Sakız koyununun verim özellikleri: Az önce yukarıda kısaca bahsetmiştik Sakız koyunu dünyanın en verimli koyun ırklarından bir tanesidir diye birazda verim yönünü anlatalım. Sakız koyunu hem süt verimi hem de döl verimi olarak yüksek yeteneklere sahiptir. Yüksek laktasyon süresi ile diğer yerli koyun ırkları arasında açık ara lider durumdadır. Ayrıca ikizlik, üçüzlük oranı yüksek bir ırktır. Eğer uygun ortamlarda bakıcılığı yapılıp düzgün beslenirse 2 yılda 3 kuzulatma yapılabilir. Böylelikle üreticinin ekonomik olarak rahatlığı artar.

İbrahim İnce
Tarım Küçükbaş Sakız Koyunu Yetiştiricilik Islah Projesi Sakız Verim Koyun Yetiştiriciliği Chios Sheep Mik Production Lactation Milking Fleece Wool

E-Bülten Kayıt Olun

Duyuru ve haberlerimizi takip etmek için e-bültenimize kayıt olunuz.