Gün geçmiyordu ki hayattan yeni birşeyler öğrenmeyelim... Her yeni gün, insanların önünde açılan yeni kapılar demekti ve bizler, bu yolda kendimize yeni bilgiler ve farklı deneyimler katarak gelişiyorduk...
Şubat ayında Optimum Denge Modeli adlı bir kişisel gelişim eğitimine katıldım; başlangıçta bakış açımın hiç böyle değişebileceğini öngörmemiştim. Açıkça dile getirmek gerekirse; eğitimin ilk gününde biraz önyargılıydım.
“Alışılmışın dışına çıkmaya çalıştığımızda ya da hayatımızda birşeyleri değiştirmek istediğimizde hepimizde bu önyargıdan biraz da olsa yok mudur?” İnsanları değiştirebilmenin zorluğu da beynimizin sadece deneyimlediği şeyleri bilebildiğinden kaynaklanmaz mı zaten?”
İşte tam anlamıyla bunu anlatıyordu saatler, günler, haftalar, aylar süren eğitim... Hayatımızda optimum denge denen çizgiye nasıl ulaşacaktık? Bakış açımızı nasıl değiştirecek, hayatımızı nasıl güzelleştirecek, kim olduğumuzun ve olabildiğimizin nasıl farkına varacak, yeteneklerimizi nasıl keşfedecek ve gelişim yolunda nasıl adımlar atacaktık? Cevabı, buradaydı işte...
Hayatı entegre ve uygulanabilir biçimde ele alan ‘Optimum Denge Modeli’, insan zihninin karmaşık yapısını ele alan bir sistem düşüncesi ile oluşturulmuştur. Doğal sistemi ‘hayat’, düzenleyici sistemi ise ‘insan’ olarak tanımlayan bu model, insanı aile (kardeş, evlat, ebeveyn, eş vb.), iş (teknisyen, yönetici, girişimci vb.), sosyal çevre (arkadaş, taraftar, vatandaş, hemşeri vb.) gibi kimliklerle ele alarak kontrol edenler, dengede duranlar ve akışa bırakanlar olarak gruplandırır ve herkesin deneyimledikleriyle doğru orantılı olarak hayatı algıladığına ve haritasını oluşturduğuna inanır. Bu sistem döngüsünde düzenleyici ve doğal sistemin eşit olduğu durumlar; esnek davranışlar olarak, doğal sistemin düzenleyici sistemden büyük olduğu durumlar; gelişigüzel davranışlar olarak ve doğal sistemin düzenleyici sistemden küçük olduğu durumlar da yüksek kontrol etme oranı, aşırı kontrolcülük olarak tanımlanır. Sistemlerin eşit olduğu durumlarda kişiler, fonksiyonel ve sürdürülebilir özelliktedirler. Doğal sistemin düzenleyici sistemden büyük olduğu durumlarda kişiler, akışa bırakırlar, hayatın savurduğu yöne giderler, bugüne ya da pozitif geçmişe odaklanırlar, geleceği düşünmezler ve sonucunda pişman olma olasılıkları vardır. Düzenleyici sistemin doğal sistemden büyük olduğu durumlarda ise kişiler, aşırı disiplinlidir, katı kurallar koyarlar ve tek bir doğruya inanırlar.
Detaylandıracak olduğumuzda; kontrolcü kişi, kısıtlamalara ve tehditlere odaklanarak hayatı kontrol altında tutmaya çalışır. Ancak bu kontrol yöntemi sürdürülebilir değildir, çünkü olumsuzlukları hedef alır. Dengeli kişi, kaynaklara ve fırsatlara odaklanarak optimum seviyeye ulaşmaya çalışır. Başarıya giden en doğru ve kalıcı yoldur. Akışa bırakan kişi ise nötr olanlara ve fırsatlara odaklanır, hayatı olduğu gibi kabul eder.
Optimum Denge, başarı ile huzurun birarada olması, böylece mutluluk hissinin sağlanmasıdır. Ne istediğimizi bilmek ve yetkinliklerimizin farkına varmak, hayata yüklediğimiz olumsuz anlamları dönüştürmemizi ve kendimizi iyi hissetmemizi sağlar. Hayattaki yerimizi belirlemek için hayatı anlamaya, tecrübelerimize odaklanmaya ve duygularımızı keşfetmeye ihtiyacımız vardır. Çünkü, algılama biçimimiz ve duygularımızın yoğunluğu; derinliği ve yaşanmışlıklarımızın çeşitliliği de genişliği arttırmaktadır.
Özetle; başarı, hedef ile başlar. Hedefi olan insanlar, geleceğe odaklanırlar ve fırsatları görerek hayata bakarlar. Motive olup eyleme geçmelerinin ardından hedefe geçerler. Başarı, kişilerin özgüvenlerini ve özdeğerlerini arttırır. Kişiler, başarılı olunca kendilerini daha değerli ve iyi hissederler.
Optimum Denge Modeli eğitiminin ‘Kendimizi Tanıyalım’ kısmının anlatıldığı 1. bölümüne detaylı olarak yer vermeye çalıştım. Hayata dair önemli ipuçları yakalamanızı dilerim.
